موقعيت باستان شناختي دره‌ی میش خاص در عصر آهن
دره‌ی میشخاص در فاصله‌ی 25 کیلو متری جنوب شرقی شهر ایلام وبر سر راه ایلام – دره شهر واقع شده است. منطقه‌ی میش خاص از نواحی آباد و حاصلخیز استان به شمار می‌رود و دارای روستاهای مختلفی است. اکثر روستاها و مراکزجمعیتی بخش سيوان ایلام در بخش شمال شرقی دره‌ی کوهستانی حد فاصل کبیرکوه در بخش جنوب غربی و کوه‌های شلم، انجیر، طولاب و در بخش شمال شرقی واقع شده‌اند دره‌ی میش خاص در حد فاصل بلندی‌های جانبی و در دامنه‌ی ارتفاعات طولاب واقع شده و رودخانه‌ی میش خاص آن را مشروب می‌سازد. بیش‌تر آثار بر روی تپه‌های طبیعی مشرف بر رودخانه و زمین‌های پست واقع شده‌اند.شرایط مطلوب جغرافیایی این منطقه عامل عمده استقرار انسان در دوران گذشته بوده است .بنابراین در جریان بررسی وشناسایی این منطقه آثار متعدد و شاخصی شناسایی شده است. مطالعات باستان شناسی نشان می‌دهد که استقرار در این منطقه از دوران پیش از تاریخ تا دوره‌ی اسلامی متأخر استمرار داشته است، هرچند شناسه‌های فرهنگی عصر مفرغ از تعداد و تراکم بیش‌تری برخوردار است. به نظر می‌رسد منابع دائمی آب، زمین حاصلخیز، دسترسی به کوهستان و اقلیم مناسب منطقه از دلایل جذب جمعیت و استمرار استقرار بوده است. دراين منطقه حدود 35 اثر باستاني كشف شده كه اكثر اين آثار در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده اند
محوطه‌های جعفرآبادI و II ، محوطه‌ی محمود آباد. تپه‌ی چگا کلیه، تپه‌ی دن کاو و محوطه‌ی تاریخی لره از جمله اين آثار به شمار مي روند كه شواهدی از عصر مفرغ وآهن در این مکان ها ملاحظه شده است .
تپه‌ی پا کاو ، محوطه‌ی منجلی، چگا گرا ، تپه‌ی صید محمد ، تپه‌ی اله ویس ، محوطه‌ی دارتخت ، محوطه‌ی میدان ، گورستان باستانی بان طولاب ، محوطه‌ی داروند وتپه‌ی باستانی داروند بخش ديگري از آثار باستاني دره ميش خاص است كه گاه نگاری شناسه‌های فرهنگی اين محوطه ها نشانگر استقرار در دوران پیش از تاریخ تا دوره‌ی تاریخی است. از جهتي می‌توان ارتباط فرهنگی محوطه‌ی داروند و تپه‌های بان ارجنین را تأیید نمود .
گورستان بان کلکین از ديگر آثار اين منطقه است كه در حاشیه‌ی جنوبی روستای حیدر آباد واقع شده است. به نظر می‌رسد این گورستان از وسعت زیادی برخوردار باشد و برای ساکنان روستاهای حیدر آباد و داروند در ادوار گذشته مورد استفاده بوده است. بافت معماری گورهای حفاری شده شامل گودال نسبتاً عمیق است که با استفاده از سنگ‌های یک پارچه «دوتخته» دیوار جانبی و یک یا چند تخته سنگ برای پوشش استفاده شده است. موردی از گورها، سنگ‌های جانبی و پوشش آن هنوز سالم مانده است.
بافت معماری گورها با گورستان‌های عصر مفرغ خصوصاً گورهای بردبال، چنارباشی و ورکبود چوار کاملاً قابل مقایسه است.
مطالعات باستان شناسي محوطه هاي دره ي ميش خاص نشان دهنده‌ی دوره‌ی فرهنگی خاصی است که با فرهنگ دشت‌های حاشیه‌ی غربی زاگرس چون موسیان، دهلران و مهران متفاوت می‌باشد.. به هر حال دره‌ی میش خاص به دلیل تراکم آثار تاریخی و فرهنگی از قطب‌های مهم باستانی منطقه محسوب می‌گردد.