تمدن ایلام ، نماد مدنیت ایران زمين
تمدن ایلام بر اساس یافته های باستان شناسی واسناد ومدارک تاریخی در محدوده ی جنوب غرب ایران وحاشیه ی خلیج فارس بزرگترین تمدن باستانی در 50 قرن پیش تاسیس شده است . این تمدن بزرگ تاریخ مدنیت ایران زمین در 50 قرن گذشته است. سرزمین ایلام تاریخی حدود2400 سال را بخود اختصاص میدهد. (در حدود 660 – 3000 ق.م)، ایلامیان خود سرزمینشان را هلتامتی «یا هتامتی» ( سرزمین مرتفع یا سرزمین خدایان) مینامیدند. مترجم كتاب تاريخ ايلام (پيرآمينه، 1381) در مقدمه ی اين كتاب نوشته است: شوش مركز تلاقي دو تمدن مهم بوده است، كه هريك در ديگري تأثير بسيار داشته است. يكي تمدن جلگه ی بين النهرين و ديگري تمدن فلات ايران.... ایلام در زمان هاي قدرت، كشوري ثروتمند و آباد و شوش يكي از چهار راه هاي دنيا محسوب مي شد و با وسايل ارتباطي سهل با بين النهرين و آسياي صغير و... مرتبط مي گرديده است.
اولین دوره ای که در ایلام مطرح است با سلسله اوان شروع می شود. اوان هم شهر است و هم سلسله حکومتی که آغاز دوره ی ایلامی است. این تمدن بزرگ در جنوب و جنوب غربی فلات ايران ودر حواشی رودهاي كرخه، كارون، آبديز، جراحي، زهره، دالكي، مند، كر، شور، ميناب و هليل رود كه از دامنه هاي زاگرس در جنوب فلات به سمت دشت ها و جلگه هاي حاصلحيز جنوب و حنوب غربي ايران جريان دارند ایجادشده است. بنابراین سراسر ناحيه ی جنوبي ايران در حدفاصل دو پديده ی جغرافيايي، زاگرس و خليج فارس، از غرب تا شرق جايگاه و بستر تمدن و فرهنگ ایلام باستان بوده است.
چگا آهوان مهران، تپه هاي موسيان دهلران، شهر باستاني شوش، ليان بوشهر، تخت جمشيد فارس، مشهد مرغاب تا آثار شگفت انگيز حوزه هليل رود و جيرفت درفلات مرکزی، سلسله آثار به جاي مانده از تمدن هاي باستاني ايران زمين مي باشند كه در شمال درياي نيل گون خليج فارس در طول قرون و اعصار نماد فرهنگ و مدنيت ايران زمين بوده اند....